Początki Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach sięgają roku 1966, gdy ówczesne Centralne Więzienie w Katowicach otrzymało nieruchomość stanowiącą wspólnotę gruntową położoną na terenie wsi Kule-Nowa Wieś. Nieruchomość została przekazana nieodpłatnie przez mieszkańców wsi, by na tym terenie wybudować ośrodek wypoczynkowy dla funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej. Jednocześnie Centralne Więzienie w Katowicach zobowiązało się do wybudowania świetlicy dla mieszkańców wsi Kule-Nowa Wieś oraz wybudowania 2 km odcinka drogi od wsi Wąsosz Górny do Ośrodka Wypoczynkowego. W roku 1969 został oddany do użytku Ośrodek Wypoczynku Świątecznego Służby Więziennej ,,Warta’’ w Kulach. Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dniem 1 stycznia 1973 r. utworzono zakład budżetowy Ośrodek Wczasowy Służby Więziennej ,,Warta’’ w Kulach. Celem działalności ośrodka było prowadzenie wczasów pracowniczych. Ośrodek podlegał ówczesnemu Naczelnikowi Wojewódzkiego Zarządu Zakładów Karnych w Katowicach.
Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dniem 17 stycznia 1976r. utworzono Ośrodek Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Kulach, podległy Dyrektorowi Okręgowego Zarządu Zakładów Karnych w Katowicach. Zadaniem ośrodka było prowadzenie szkolenia i doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej. W okresie przerw w szkoleniu, ośrodek był wykorzystywany dla celów wypoczynkowych funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz innych pracowników resortu. W roku 1979 ukończono budowę kompleksu sportowego i sal dydaktycznych.
1 września 2007 r., na więziennej mapie Polski pojawił się Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach. Dotychczasowy Ośrodek Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Kulach z Oddziałem Zamiejscowym w Wiśle, został przekształcony w Ośrodek Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Wiśle, podległy Dyrektorowi Okręgowemu SW w Katowicach oraz Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach, podległy Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej.
Z dniem 1 czerwca 2012 r. do struktury Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach włączono Oddział Zamiejscowy w Sulejowie.
W Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Kulach realizowane jest szkolenie zawodowe dla podoficerów Służby Więziennej o specjalizacji ochronnej. Realizowane są również różne formy szkolenia specjalistycznego i kursy w ramach doskonalenia zawodowego oraz kursy przygotowawcze.
Zgodnie z decyzją Dyrektora Biura Kadr i Szkolenia Centralnego Zarządu Służby Więziennej, z dniem 1 stycznia 2013 r. Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach przejął zadania związane z organizacją, naborem oraz nadzorem nad realizacją kursów przygotowawczych. Kursy te realizowane są w Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Kulach, podległym Oddziale Zamiejscowym w Sulejowie, a także w Ośrodku Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Suchej.
Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach jest też areną finałowych rozgrywek Spartakiady Służby Więziennej. Odbywają się tutaj Mistrzostwa Służby Więziennej w Koszykówce, Siatkówce i Pływaniu.
Od roku 2008 w Ośrodku odbywa się Międzynarodowe Seminarium Technik Interwencyjnych i Samoobrony im. Romka Smoka. Seminarium nosi imię zmarłego przedwcześnie funkcjonariusza Zakładu Karnego w Herbach, znakomitego instruktora samoobrony, pasjonata wschodnich sztuk walki, organizatora kursów samoobrony dla dzieci, młodzieży, funkcjonariuszy służb mundurowych.
Od chwili powołania, Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach podjął współpracę z okolicznymi szkołami, a w szczególności z klasami mundurowymi. W ramach tej współpracy, wykładowcy Ośrodka przygotowują i prowadzą zajęcia dla uczniów, wprowadzając ich w arkana zawodu więziennika.