Pięć lat temu, 1 września 2007 r., na więziennej mapie Polski pojawił się Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach. Dotychczasowy Ośrodek Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Kulach z Oddziałem Zamiejscowym w Wiśle, został przekształcony w Ośrodek Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Wiśle, podległy Dyrektorowi Okręgowemu SW w Katowicach oraz Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach, podległy Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej.
W ramach obchodów pięciolecia powstania Ośrodka Szkolenia zorganizowano Międzynarodową Konferencję Naukową ,,Rola Praw Człowieka w Polskim Systemie Penitencjarnym. Edukacja, Resocjalizacja, Humanitaryzm’’. Pierwszego dnia Konferencji, 10 października 2012 r. w Kulach odżyły wspomnienia. Długoletni Komendant Ośrodka Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Kulach, płk w st. spocz. Eugeniusz Trzepizur przypomniał historię powstania ODK., a początki sięgają roku 1966, gdy ówczesne Centralne Więzienie w Katowicach otrzymało nieruchomość stanowiącą wspólnotę gruntową położoną na terenie wsi Kule-Nowa Wieś.
W ramach obchodów pięciolecia powstania Ośrodka Szkolenia zorganizowano Międzynarodową Konferencję Naukową ,,Rola Praw Człowieka w Polskim Systemie Penitencjarnym. Edukacja, Resocjalizacja, Humanitaryzm’’. Pierwszego dnia Konferencji, 10 października 2012 r. w Kulach odżyły wspomnienia. Długoletni Komendant Ośrodka Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Kulach, płk w st. spocz. Eugeniusz Trzepizur przypomniał historię powstania ODK. A początki sięgają roku 1966, gdy ówczesne Centralne Więzienie w Katowicach otrzymało nieruchomość stanowiącą wspólnotę gruntową położoną na terenie wsi Kule-Nowa Wieś. Nieruchomość została przekazana nieodpłatnie przez mieszkańców wsi, by na tym terenie wybudować ośrodek wypoczynkowy dla funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej. Jednocześnie Centralne Więzienie w Katowicach zobowiązało się do wybudowania świetlicy dla mieszkańców wsi Kule-Nowa Wieś oraz wybudowania 2 km odcinka drogi od wsi Wąsosz Górny do Ośrodka Wypoczynkowego. W roku 1969 został oddany do użytku Ośrodek Wypoczynku Świątecznego Służby Więziennej ,,Warta’’ w Kulach. Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dniem 1 stycznia 1973 r. utworzono zakład budżetowy Ośrodek Wczasowy Służby Więziennej ,,Warta’’ w Kulach. Celem działalności ośrodka było prowadzenie wczasów pracowniczych. Ośrodek podlegał ówczesnemu Naczelnikowi Wojewódzkiego Zarządu Zakładów Karnych w Katowicach.
Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dniem 17 stycznia 1976 r. utworzono Ośrodek Doskonalenia Kadr Służby Więziennej w Kulach, podległy Dyrektorowi Okręgowego Zarządu Zakładów Karnych w Katowicach. Zadaniem ośrodka było prowadzenie szkolenia i doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej. W okresie przerw w szkoleniu, ośrodek był wykorzystywany dla celów wypoczynkowych funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz innych pracowników resortu. W roku 1979 ukończono budowę kompleksu sportowego i sal dydaktycznych. Tamte lata wspominał płk Eugeniusz Trzepizur.
1 maja 2007 r. Komendantem Ośrodka Doskonalenia Kadr została płk Danuta Kalaman. I o zadaniach związanych z przekształceniem dotychczasowego ośrodka w Ośrodek Szkolenia mówiła uczestnikom Konferencji. Jej zamierzeniem było, aby nowy ośrodek był przyjazny, by znaleźli się w nim ludzie z pasją, którzy nauczą słuchaczy myślenia i wyzwolą w nich dobrą energię. Bo o wartości instytucji decydują ludzie. Jej przesłaniem stało się budowanie autorytetów opartych na zaufaniu, odpowiedzialności, życzliwości. Podkreślała, że w każdym człowieku trzeba dostrzec osobę ludzką, a codzienne działanie winno być oparte na humanitaryzmie i przestrzeganiu praw człowieka. I z takimi założeniami przystąpiła do realizowania swej misji.
Obecny Komendant, mjr Jerzy Cyrulik, przedstawił dzień dzisiejszy Ośrodka i plany na przyszłość. Kierownictwo Ośrodka objął 8 marca 2011 r. By także zostawić po sobie ślad, podjął zadanie termomodernizacji Ośrodka w Kulach, która rozpocznie się w 2013 r.
W maju 2007 r., gdy płk Danuta Kalaman rozpoczęła swoją misję, czasu na przygotowanie Ośrodka do nowych zadań było niewiele, a pracy mnóstwo. Ale Pani Komendant potrafiła zmobilizować kadrę, by sprostała wyzwaniom chwili!
Funkcjonariusze i pracownicy działu finansowego wykonać musieli wiele zadań związanych z przekształceniem dotychczasowej jednostki i uruchomieniem nowej.
Dział kwatermistrzowski stworzyć musiał odpowiednią infrastrukturę szkoleniową. Każdego dnia baza szkoleniowa poszerzała się w zawrotnym tempie, bo wszyscy czuli odpowiedzialność tworzenia historii nowego Ośrodka Szkolenia. Gruntownego remontu wymagały dotychczasowe sale dydaktyczne, a obok nich pojawiły się nowe, specjalistyczne, do prowadzenia zajęć przedmiotowych. Od podstaw powstała sala do zajęć szkolenia strzeleckiego wraz z magazynem uzbrojenia i magazynkiem broni szkolnej. Powiększono do trzydziestu liczbę stanowisk w sali komputerowej. Wszystkie sale dydaktyczne zostały wyposażone w niezbędny sprzęt audiowizualny. Powstał podręczny magazynek sprzętu interwencyjnego, gdzie umieszczono sprzęt do zajęć z samoobrony i technik interwencyjnych. W błyskawicznym tempie powstała strzelnica pneumatyczna. Nowoczesna, funkcjonalna, której nie powstydziłby się żaden ośrodek prowadzący zajęcia ze szkolenia strzeleckiego. Gruntownej modernizacji poddano salę gimnastyczną, w której położono zupełnie nowy parkiet i wyposażono w maty do zajęć z samoobrony. W jednym z pomieszczeń magazynowych powstała cela więzienna, służącą do zajęć praktycznych. Stworzono ,,gumowe miasteczko’’, służące do nauki działań interwencyjnych w sytuacjach zagrożenia.
I to wszystko działo się w szaleńczym tempie, każdy dzień przynosił zmiany, każdego dnia powstawało coś nowego...
Inne zadania spoczęły na pionie ochronnym. Dotychczas jego funkcjonariusze realizowali zadania związane z obsługą recepcji Ośrodka Doskonalenia Kadr. Z chwilą powołania Ośrodka Szkolenia powstał zespół ochrony, realizujący zadania stricte ochronne, który później przekształcono w dział ochrony. Wyodrębniono służbę ochronną, wzmocniono ją liczebnie, utworzono stanowiska zbrojmistrza i ds. przeciwpożarowych. Funkcjonariusze musieli nauczyć się realizowania nowych obowiązków, bo przecież w Ośrodku Szkolenia służba ochronna winna być pełniona wzorowo.
Kolejnym zadaniem było skompletowanie kadry dydaktycznej. Biorąc pod uwagę małą liczbę etatów dydaktycznych zdecydowano wykładowców umieścić w jednym dziale wraz ze służbą kadrową, stanowiskiem dowódcy kompanii, stanowiskiem ds. dokumentacji szkoleniowej oraz ds. kulturalno-oświatowych. Ośrodek w Kulach został powołany przede wszystkim po to, by uczyć podoficerów o specjalizacji ochronnej. Funkcjonariuszy, pełniących służbę na stanowiskach podstawowych, tych z ,,pierwszej linii’’. Zadanie to poważne, wymagające posiadania fachowej i doświadczonej kadry dydaktycznej. Tym bardziej, iż w Kulach postawiono na naukę praktycznych umiejętności, takich, które pozwolą absolwentom zachować się profesjonalnie w każdej sytuacji, również w sytuacji zagrożenia. Zatem, jeszcze przed formalnym powołaniem Ośrodka Szkolenia, rozpoczęły się poszukiwania kandydatów do służby na stanowiskach dydaktycznych. Do wszystkich jednostek rozesłano oferty z propozycją pracy na stanowiskach wykładowców. Specyficzne położenie Ośrodka w Kulach, z dala od dużych miejscowości, brak możliwości zapewnienia mieszkania, a i duże wymagania formalne i merytoryczne sprawiły, iż zainteresowanych podjęciem służby w Kulach było niewielu. Kandydatów na wykładowców poszukiwano w pobliskich jednostkach organizacyjnych: Areszcie Śledczym w Częstochowie i Zakładzie Karnym w Herbach. Kandydatów poszukiwano także wśród dotychczasowych funkcjonariuszy Ośrodka Doskonalenia Kadr SW w Kulach. Każda kandydatura była szczegółowo rozpatrywana, przede wszystkim pod kątem dotychczasowego doświadczenia w służbie i kwalifikacji zawodowych. Od kandydatów wymagano, by oprócz swojego przedmiotu kierunkowego, wynikającego z programu nauczania szkoły podoficerskiej, potrafili także prowadzić zajęcia z innych przedmiotów. Tak wysoko postawiona poprzeczka sprawiła, że 1 września 2007 r. na stanowisku dydaktycznym nie było żadnego wykładowcy. Ale już w październiku kadrę dydaktyczną tworzyło sześciu funkcjonariuszy. 1 lipca 2008 r. pion szkolenia liczył 10 wykładowców. Doświadczonych, kompetentnych i pełnych zapału pasjonatów. Uzupełniło go dwoje funkcjonariuszy, którzy dotychczas pełnili służbę w Ośrodku Szkolenia na innych stanowiskach i w ten sposób 1 grudnia 2008 r. kadra dydaktyczna została skompletowana.
Planowano, że jeszcze we wrześniu 2007 r. pierwszy turnus słuchaczy rozpocznie naukę w szkole podoficerskiej. Z różnych przyczyn, między innymi braku kadry dydaktycznej, planu tego nie udało się zrealizować. Nie bacząc jednak na różnorakie problemy i trudności, a także by zaznaczyć swoją obecność na więziennej mapie Polski, zdecydowano rozpocząć działalność dydaktyczną. Z uwagi na dużą liczbę pracowników cywilnych oczekujących na szkolenie na kursach przygotowawczych, kierownictwo Ośrodka Szkolenia zaproponowało Dyrektorowi Generalnemu SW, aby w Ośrodku rozpocząć szkolenie dla pracowników. 5 listopada 2007 roku w Kulach pojawili się pierwsi słuchacze pierwszego kursu przygotowawczego dla pracowników cywilnych. W ten oto sposób Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach rozpoczął swoją działalność dydaktyczną!
Ale to co najważniejsze, na co Ośrodek czekał od chwili jego powołania, nastąpiło 3 stycznia 2008 r. W obecności ówczesnego Dyrektora Biura Kadr i Szkolenia mjr. Grzegorza Grzybka, Rozkazem Nr 1 Komendant Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach mjr Danuta Kalaman zainaugurowała pierwszą w dziejach Ośrodka szkołę podoficerską. Osiemdziesięciu słuchaczy podjęło naukę zawodu więziennika. Emocje towarzyszyły nie tylko im, ale także wykładowcom, wszystkim funkcjonariuszom oraz pracownikom Ośrodka, wszak razem tworzyli historię…A później nastały dni żmudnej nauki, dla wszystkich. Słuchacze uczyli się poszczególnych przedmiotów, a wykładowcy uczyli się uczyć. Z pomocą przyszli doświadczeni koledzy z Centralnego Ośrodka Szkolenia w Kaliszu. Prowadzili zajęcia z przedmiotów, do których Ośrodek w Kulach nie miał jeszcze wykładowców. Chętnie udzielali porad i cennych wskazówek swym młodszym kolegom, jak poruszać się w meandrach dydaktyki. Do Kul przyjeżdżali wykładowcy z Kalisza prowadzący zajęcia, ale i słuchacze korzystali z kaliskiej gościnności. Przez dwa tygodnie odbywały się na obiektach Centralnego Ośrodka Szkolenia strzelania programowe oraz zajęcia poligonowe.
I wreszcie nastał długo oczekiwany dzień pierwszej w dziejach Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach Promocji Podoficerskiej. 11 kwietnia 2008 r. grupa 73 słuchaczy otrzymała pierwsze stopnie podoficerskie. Rangę uroczystości nadali swoją obecnością ówcześni przedstawiciele ścisłego kierownictwa Służby Więziennej: Dyrektor Generalny Służby Więziennej gen. dr Jacek Pomiankiewicz, Dyrektor Biura Kadr i Szkolenia mjr Grzegorz Grzybek, Dyrektor Biura Ochrony i Spraw Obronnych ppłk Jerzy Kopeć. I podobnie jak pierwszą inaugurację, tak i pierwszą promocję wszyscy przeżywali bardzo emocjonalnie. I słuchacze, bo oni byli bohaterami dnia, i kadra dydaktyczna, bo to wszakże pierwszy rocznik więzienników przez nią wyedukowany. A nazajutrz przyjechali słuchacze następnej szkoły podoficerskiej...
W minionym pięcioleciu mury Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach opuściło 1909 absolwentów szkolenia dla podoficerów. Wielu z nich awansowało na wyższe stanowiska, również oficerskie, dowódcze, a to świadczy, że w Kulach dobrze nauczono ich więziennego rzemiosła.
Każda Promocja Podoficerska miała i ma charakter uroczysty. Uczestniczą w nich przedstawiciele kierownictwa Służby Więziennej, Dyrektorzy Okręgowi SW, przedstawiciele władz samorządowych, służb mundurowych, Zarządu Głównego NSZZFiPW, duchowieństwa. Ale szczególnie uroczyste Promocje odbywają się przed wakacjami. W 2009 r. czworo funkcjonariuszy Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach, w tym troje wykładowców, ukończyło Szkołę Oficerską SW. Z uwagi na konieczność realizowania zadań służbowych, nie uczestniczyli w Promocji Oficerskiej w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu. I wówczas pojawił się pomysł, aby poprosić Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, by zechciał uczestniczyć w Promocji Podoficerskiej, a przy okazji w sposób uroczysty nadał stopień podporucznika SW nowym oficerom z Kul. W dniu 17 lipca 2009 r., podczas Promocji Podoficerskiej, po raz pierwszy w Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Kulach odbyła się także Promocja Oficerska. I tak jest do dziś. Tradycją stało się, że funkcjonariusze Ośrodka, którzy ukończyli szkolenie dla oficerów SW, szlify oficerskie otrzymują w Kulach.
Od początku istnienia Ośrodka Szkolenia w Kulach, priorytetem dla kadry dydaktycznej stało się nauczenie słuchaczy praktycznych działań. Temu celowi służyły i służą niestandardowe formy przekazywania wiedzy. Słuchacze w trakcie zajęć wcielają się w postaci wychowawców, oddziałowych, konwojentów, by pod czujnym okiem wykładowców realizować praktyczne działania. Zajęcia w formie ćwiczeń praktycznych prowadzone są m.in. w celi mieszkalnej, w ,,gumowym miasteczku’’, gdzie słuchacze nabywają umiejętności interwencji w oddziałach mieszkalnych. Uczestniczą w likwidacjach zagrożeń na polu spacerowym, ochronie konwoju przy wykorzystaniu samochodu operacyjnego, doskonalą umiejętności strzeleckie na pneumatycznej strzelnicy. A i sami mają wpływ na formę przekazywanych treści. W oparciu o własne doświadczenia tworzą filmy, prezentacje, opracowania, które wykorzystywane są w edukowaniu ich następców. Słuchacze w Kulach zdobywają nie tylko wiedzę potrzebną im w codziennym działaniu, ale i wiedzę o zamierzeniach i planach Służby. Organizowane były i są spotkania słuchaczy z przedstawicielami ścisłego kierownictwa Służby Więziennej. I tak, 24 lutego 2010 r. ze słuchaczami spotkał się ówczesny Pełnomocnik Ministra Sprawiedliwości płk Krzysztof Keller, który omówił założenia reformy polegającej na wdrożeniu oddziałów penitencjarnych. Jak sam stwierdził, słuchacze uzyskali te informacje wcześniej niż dyrektorzy ich jednostek macierzystych, którzy dopiero następnego dnia na odprawie służbowej w Popowie poznali ideę oddziałów wewnętrznych. Ze słuchaczami spotykał się także gen. Paweł Nasiłowski, Dyrektor Biura Dozoru Elektronicznego, który omawiał zasady wykonywania kary pozbawienia wolności w tym systemie. Gośćmi słuchaczy i kadry Ośrodka byli również przedstawiciele Biura Ochrony i Spraw Obronnych Centralnego Zarządu Służby Więziennej, którzy w trakcie spotkań prezentowali ideę zmian w przepisach i funkcjonowaniu służby ochronnej.
W celu uatrakcyjnienia zajęć dydaktycznych, a zarazem przekazania wiedzy praktycznej, organizowane były spotkania z funkcjonariuszami Komendy Miejskiej Policji w Częstochowie, którzy zajmują się na co dzień problematyką narkotyków, korupcji, przestępczości zorganizowanej. Dzielili się ze słuchaczami własnym doświadczeniem, uczyli jak postępować z osadzonymi, którzy popełnili przestępstwa z tych powodów.
Zajęcia ze słuchaczami prowadzili również funkcjonariusze z Zakładu Karnego w Czarnem, w którym szkolone są psy służbowe i specjalne. Omawiali metody oraz sposoby przemycania i ukrywania przedmiotów niebezpiecznych i niedozwolonych, stosowane przez osadzonych. Szczególną uwagę zwracali na rodzaje i sposoby przemycania narkotyków na teren jednostki. Omawiali rolę psów specjalnych w wykrywaniu substancji niedozwolonych oraz możliwości wykorzystania psów służbowych i specjalnych w codziennej służbie. Każde zajęcia kończyły się pokazem umiejętności psów wykorzystywanych w służbie.
Zajęcia takie stanowią uzupełnienie zajęć programowych realizowanych przez kadrę dydaktyczną. A kadra dydaktyczna Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach to funkcjonariusze młodzi wiekiem, ale już doświadczeni, znający więzienną rzeczywistość od podstaw. Zanim podjęli pracę dydaktyków, pełnili wcześniej służbę na stanowiskach kierowników działów, dowódców zmian, wychowawców, oddziałowych, inspektorów różnych pionów służby. A i sami nadal się uczą. By nie zapomnieć, jak wygląda więzienna rzeczywistość i służba w jednostkach podstawowych, w przerwach między kolejnymi szkoleniami odbywają praktyki w różnych aresztach śledczych i zakładach karnych. Podpatrują nowinki techniczne, obserwują metody pracy penitencjarnej, organizację służby w jednostkach. Oddychają więzienną atmosferą, poznają bieżące problemy i bolączki Służby na szczeblu najniższym. Doświadczenia tych praktyk wykorzystują w pracy dydaktycznej, dzięki czemu poszerzają obszar przekazywanych słuchaczom treści o własne spostrzeżenia - bo są pasjonatami tego, co robią.
Realizują zajęcia ze swoich przedmiotów, ale jeśli jest taka konieczność, potrafią prowadzić zajęcia także z innych przedmiotów, zastępując nieobecnych kolegów. Przekazują słuchaczom nie tylko wiedzę teoretyczną, ale dzielą się także własnym, bogatym doświadczeniem zawodowym. Uczą jak postępować i reagować w różnych sytuacjach, które zdarzyć się mogą w codziennej służbie.
Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach szkolił nie tylko funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej. W latach 2008 – 2010 Kule stały się centrum szkolenia dla pracowników zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. W cyklach trzymiesięcznych, w każdą sobotę i niedzielę, wykładowcy Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach szkolili grupy pracowników tychże zakładów w ramach kursów I i II stopnia. Ośrodek Szkolenia w Kulach był także organizatorem szkoleń z zakresu umiejętności społecznych oraz psychologiczno-pedagogicznych dla kluczowych pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. Zajęcie odbywały się w wybranych zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich na terenie całego kraju, prowadzili je specjaliści - trenerzy z zakresu psychologii i pedagogiki, a koordynatorem zajęć był OSSW w Kulach.
Obydwa szkolenia realizowane były w ramach projektu systemowego Ministerstwa Sprawiedliwości współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Inicjatorem szkoleń był Departament Wykonania Orzeczeń i Probacji Ministerstwa Sprawiedliwości.
Oprócz przekazywania wiedzy zawodowej, wykładowcy w Kulach uczą słuchaczy także wrażliwości i empatii. W ramach tej idei, słuchacze wielokrotnie organizowali zbiórki odzieży, książek i zabawek, by później przekazać te dary najbiedniejszym, tym, którzy tej pomocy najbardziej potrzebują. Regularnie, w trakcie każdego szkolenia, organizowany jest Dzień Honorowego Krwiodawcy. Swoją krew oddają także funkcjonariusze i pracownicy OSSW w Kulach. Być może, dzięki nim, czyjeś życie zostanie uratowane, może komuś zostanie darowane po raz drugi…
Od chwili powstania Ośrodek w Kulach wiele czynił na rzecz społeczności lokalnej.
Aktywnie włączył się w akcję pomocy hospicjom, czego symbolem są ,,Żonkilowe Pola Nadziei’’. Po raz pierwszy cebulki żonkili posadzono w 2010 r. Jesienią 2011 roku słuchacze szkolenia, funkcjonariusze i pracownicy zatrudnieni w Ośrodku, po raz drugi podjęli ideę pomocy hospicyjnej. Zwieńczeniem tej akcji w roku bieżącym był Słoneczny Koncert, w którym wystąpili artyści-amatorzy z pobliskich szkół, Miejskiego Ośrodka Kultury w Kłobucku, Koła Gospodyń Wiejskich w Popowie. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży cebulek żonkili i żonkilowych przypinek, przekazano na rzecz Stowarzyszenia Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej.
W ramach współpracy z pobliskimi szkołami, w minionym pięcioleciu organizowano lekcje otwarte dla młodzieży szkolnej. Ośrodek gościł uczniów klasy o profilu ogólnopolicyjnym z Zespołu Szkół w Kłobucku, Liceum Ogólnokształcącego w Działoszynie, gimnazjalistów z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Hutkach, wychowanków Domu Dziecka w Kłobucku. Dla najmłodszych dzieci organizowano spotkania Mikołajkowe. ,,Dziecko bezpieczne na drodze i w zgodzie z naturą’’ – pod takim hasłem odbył się 1 czerwca 2012 r. Festyn z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka, podczas którego zabawę łączono z edukacją.
Wyrazem uhonorowania dokonań Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach oraz jego działalności dydaktycznej i społecznej było nadanie Ośrodkowi sztandaru. Uroczystość wręczenia sztandaru odbyła się w dniu 11 października 2009 r. w Sali Papieskiej na Jasnej Górze, podczas XIII Pielgrzymki Funkcjonariuszy i Pracowników Służby Więziennej na Jasną Górę, w roku dziewięćdziesięciolecia Służby Więziennej w odrodzonej Polsce. Sztandar poświęcili Naczelny Kapelan Więziennictwa ksiądz prałat dr Paweł Wojtas oraz ksiądz infułat Julian Żołnierkiewicz. Sztandar wręczył ówczesny Dyrektor Generalny Służby Więziennej gen. Paweł Nasiłowski, a przyjęła ówczesna Komendant Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach płk Danuta Kalaman. Od tej pory, poczet sztandarowy Ośrodka Szkolenia w Kulach towarzyszy każdej promocji, a także uczestniczy w ważnych wydarzeniach społecznych na terenie gminy i powiatu.
Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach realizował nie tylko szkolenia zawodowe. W roku 2008 zorganizowano I Międzynarodowe Seminarium Technik Interwencyjnych i Samoobrony. Inicjatorem i ,,duszą’’ przedsięwzięcia był mjr Krzysztof Radziejowski, wykładowca samoobrony. W Seminarium uczestniczyć miał Romek Smok – dla pasjonatów sztuk walki, nie tylko ze Służby Więziennej, postać znana i ceniona. Nie uczestniczył, choć bardzo chciał i bardzo chcieli tego organizatorzy. Wszak Romek, znakomity instruktor samoobrony, często w Kulach bywał. Na różnych szkoleniach i kursach, razem z Krzysztofem, przekazywał swoją wiedzę i umiejętności innym. Wychowawca z Zakładu Karnego w Herbach, znakomity kolega, który swoją pasją wschodnich sztuk walki potrafił zafascynować każdego. Wzór optymizmu, nawet wówczas, gdy zmagał się z nieuleczalną już chorobą. I wtedy właśnie, w drugim dniu seminarium 2008 r., dotarła do Kul smutna wiadomość, że Romek swoją najtrudniejszą walkę przegrał… I wtedy, płk Danuta Kalaman zaproponowała, aby następne seminaria w Kulach nazwać jego imieniem.
Tradycją stało się, że w ostatnim dniu Seminarium, podczas uroczystości zakończenia, prezentowany jest film pokazujący dokonania Romka Smoka i, choć przez chwilę, Romek jest uczestnikiem Seminarium. Ci, którzy go znali, ze wzruszeniem oglądają kolejne sekwencje, a młodsi mają okazję poznać historię Romka i jego osiągnięcia. I choć większość uczestników ogląda film po raz kolejny, z niejednych oczu płyną łzy, że Romka już nie ma…
W I Seminarium uczestniczyli goście z Ostrawy. Na kolejne Seminarium przybyli przedstawiciele francuskiej administracji penitencjarnej, a w roku 2012, po raz pierwszy, uczestniczyli więziennicy z Mołdawii.
Bo od początku swego istnienia Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach starał się nawiązywać kontakty międzynarodowe.
W dniach 19 – 20 maja 2010 r. gościła w Ośrodku delegacja Krajowej Szkoły Administracji Penitencjarnej (ENAP) w Agen w Republice Francuskiej. Szkoła kształci pracowników francuskiej administracji więziennej. Efektem wizyty było podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Ośrodkiem Szkolenia Służby Więziennej w Kulach, a Krajową Szkołą Administracji Penitencjarnej w Agen. W obecności wykładowców Ośrodka, podpisy pod dokumentem złożyli Pani płk Danuta Kalaman – Komendant OSSW w Kulach oraz w imieniu Dyrektora Krajowej Szkoły Administracji Penitencjarnej w Agen Pan François Goetz, Zastępca Dyrektora ENAP. W ramach realizacji porozumienia, przedstawiciele francuskiego więziennictwa uczestniczyli w II Seminarium Technik Interwencyjnych i Samoobrony im. Romka Smoka w roku 2010 i w latach następnych. Efektem porozumienia o współpracy były i są, coroczne wizyty stażowe w Kulach słuchaczy studium dla dyrektorów Krajowej Szkoły Administracji Penitencjarnej w Agen. W dniach 5 – 9 września 2011 r., na zaproszenie strony francuskiej, w ENAP przebywali przedstawiciele Ośrodka w Kulach.
W ramach międzynarodowej współpracy, wykładowcy samoobrony uczestniczyli w Seminarium Samoobrony w Areszcie Śledczym w Ostrawie. Wykładowcy z Kul byli uczestnikami wizyty studyjnej do Łotewskiego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Rydze oraz Estońskiej Akademii Nauk Bezpieczeństwa w Tallinnie w dniach 2 – 8 października 2011 r. W dniu 5 maja 2012 r. Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach odwiedzili przedstawiciele kierownictwa instytucji szkolących pracowników i funkcjonariuszy więziennictwa z Norwegii, Armenii, Czech, Słowacji, Francji, Łotwy, Mołdawii, Belgii i Gruzji.
W dniach 11 – 14 września 2012 r. Kule stały się międzynarodową areną zmagań siatkarzy-więzienników. W Ośrodku Szkolenia odbywał się I Międzynarodowy Turniej Służb Penitencjarnych w Piłce Siatkowej, w którym, oprócz drużyn polskich, uczestniczyli reprezentanci Estonii, Rumunii i Ukrainy.
Ale Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kulach jest też areną finałowych rozgrywek Spartakiady Służby Więziennej. W roku 2008, 2010 i 2012 odbyły się Mistrzostwa Służby Więziennej w Koszykówce. W roku 2009 i 2011 Kule były gospodarzem Mistrzostw Służby Więziennej w Piłce Siatkowej. W roku 2011 spotkali się w Kulach najlepsi pływacy. Każdego roku Ośrodek Szkolenia organizuje turniej finałowy w ramach rozgrywek spartakiadowych, a atmosfera i organizacja turniejów sprawiają, że sportowcy chętnie do Kul przyjeżdżają.
W kwietniu 2012 r. rozpoczęła działalność Wszechnica Profilaktyki Społecznej, najnowszy projekt Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach. W zajęciach uczestniczyli słuchacze szkolenia zawodowego, a także młodzież z okolicznych szkół i wychowankowie Domu Dziecka w Kłobucku. Tematem dotychczasowych edycji Wszechnicy była profilaktyka antynarkotykowa i antyalkoholowa. Na kanwie przedstawień teatralnych dotyczących tematu Wszechnicy, jej uczestnicy dyskutowali o uzależnieniach, nałogach, patologiach. Bo różnych nieszczęść wokół nas jest wiele. Trzeba o tym głośno mówić, uwrażliwiać, przestrzegać przed zagrożeniami, które każdemu zdarzyć się mogą… Trzeba uświadamiać młodych ludzi, trzeba, aby słuchali tych, którzy przez piekło przeszli. I taki cel postawili sobie twórcy Wszechnicy Profilaktyki Społecznej, a następne edycje już niebawem.
Tak minęło pięć lat od chwili powołania Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej w Kulach. Jego dokonania w minionym pięcioleciu pokazują, że spełnia swoją rolę, że jest widoczny na więziennej mapie Polski.
Stał się zauważalny i rozpoznawalny, co dobrze również służy wizerunkowi całej Służby Więziennej.

tekst: Grzegorz Walkiewicz
foto: Krzysztof Lipka